środa, 31 grudnia 2014

Literatura z nawiązaniami do średniowiecza

Książki fantasy:
Hobbit, czyli tam i z powrotem
Powieść autorstwa J.R.R. Tolkiena, wydana w 1937 roku.Opowiada o wyprawie podjętej przez kompanię Thorina do okupowanej przez smoka Smauga Samotnej Góry w celu zabicia go i odzyskania dawnej siedziby krasnoludów. Po drodze, w jaskini Golluma, Bilbo Baggins znajduje Jedyny Pierścień.
Kontynuacją Hobbita jest powieść Władca Pierścieni.
Zarówno Hobbit, jak i Władca Pierścieni powstały pod wpływem staroangielskich legend, którymi zajmował się Tolkien. Powieść jest ceniona za obmyślony przez autora świat Śródziemia zamieszkiwany m.in. przez elfów i krasnoludów, a także trolle i smoki. Tytułowy hobbit został wymyślony przez Tolkiena.

Władca Pierścieni
Władca Pierścieni jest często mylnie nazywany trylogią, choć w rzeczywistości jest to powieściowa całość, podzielona na sześć ksiąg. Ze względu na swoją dużą objętość została wydana w trzech tomach z powodu nacisków wydawcy; nie było to jednak oryginalne zamierzenie Tolkiena. Powieść składa się z sześciu części:
Wydane w tomie I – Drużyna Pierścienia 
Powrót Cienia
Drużyna Pierścienia
Wydane w tomie II – Dwie wieże 
Zdrada Isengardu
Podróż do Mordoru
Wydane w tomie III – Powrót króla 
Wojna o Pierścień
Powrót króla
Pisaną przez ok. 12 lat (m.in. w czasie II wojny światowej) książkę wydano w Wielkiej Brytanii w latach 1954–55. W połowie lat 60. Władca Pierścieni stał się fenomenem wydawniczym w krajach anglosaskich, a następnie na całym świecie (w Polsce ukazała się w latach 1961–1963). Książkę przetłumaczono na dziesiątki języków. Sukces książki spowodował gigantyczny rozwój gatunku fantasy, ale mimo tysięcy książek Władca Pierścieni wciąż pozostaje najbardziej cenioną pozycją tego gatunku literackiego.


Pieśń Lodu i Ognia
Seria powieści fantasy autorstwa amerykańskiego pisarza George’a R. R. Martina, zaplanowana na siedem tomów, z których obecnie wydanych zostało pięć: Gra o tron, Starcie królów, Nawałnica mieczy, Uczta dla wron oraz Taniec ze smokami. Trwają prace nad kolejnymi tomami sagi: The Winds of Winter i A Dream of Spring.


Martin rozpoczął pracę nad pierwszym tomem w 1991 roku, aby wydać książkę w 1996. Rok później książka otrzymała nagrodę Locusa w kategorii najlepsza powieść fantasy. Nagroda ta została jeszcze trzykrotnie przyznana Martinowi: w 1999 roku za Starcie królów, w 2001 za Nawałnicę mieczy oraz za Taniec ze smokami w 2012. Pierwsze pięć tomów rozeszło się w nakładzie ponad 24 milionów sztuk i zostało przetłumaczonych na ponad 20 języków.


Miecz Prawdy
Cykl trzynastu powieści fantasy Terry'ego Goodkinda. Tomy ukazywały się w krajach anglojęzycznych w latach 1994–2007. Książki opowiadają losy Richarda Rahla, Kahlan Amnell i Pierwszego Czarodzieja Zeddicusa Z'ul Zorandera. W Polsce książki wydane zostały przez Dom Wydawniczy Rebis.

Saga o Wiedźminie
Już było, ale teraz trochę bardziej szczegółowo o samej sadze:
 „Saga o wiedźminie” to pięć powieści o wiedźminie Geralcie (Krew elfów, Czas pogardy, Chrzest ognia, Wieża Jaskółki, Pani Jeziora), w których Sapkowski łączy wiele wątków rozpoczętych w opowiadaniach oraz dodaje nowe. Oprócz samego wiedźmina, główną bohaterką jest również Ciri – dziecko-niespodzianka znane już z opowiadań. Nazwa „Saga o wiedźminie” została nadana przez wydawcę – Sapkowski zamierzał nazwać sagę „Krew elfów”, zaś pierwszy tom miał być pierwotnie zatytułowany Lwiątko.


Inne:
Imię Róży
Pierwsza powieść Umberta Eco, napisana w 1980 r., wydana w Polsce w 1987 r.
Akcja powieści rozgrywa się w 1327 r. w anonimowym włoskim opactwie benedyktynów[1]. Wszystkie wydarzenia rozgrywają się w ciągu tygodnia. Głównymi bohaterami powieści są angielski franciszkanin Wilhelm z Baskerville oraz jego uczeń – młody austriacki nowicjusz – Adso z Melku. Powieść napisana jest w formie kronikarskiej relacji Adsa.



Srebrne orły
powieść historyczna Teodora Parnickiego wydana w 1944 roku w Jerozolimie (wydanie w Polsce: Wrocław 1949). Akcja utworu osadzona toczy się przełomie X i XI wieku, ukazując losy kształtującego się państwa polskiego z perspektywy przemian kulturowych w Europie, zwłaszcza w dominium Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Utwór ten objęty był w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegał natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek.
Powieść została uznana przez krytykę za najwybitniejsze osiągnięcie wśród utworów podejmujących temat początków polskiej państwowości. Do 1975 powieść miała 9 wydań.





Poezja:
S. Grochowiak
Święty Szymon Słupnik
Powołał go Pan
Na słup.
Na słupie miał dom
I grób.

A ludzie chłopaka na szafot przywiedli,
Unieśli mu głowę w muskularnej pętli.
Powołał go Pan
na stryk.

Powołał go Pan,
By trwał.
By śpiewał mu pieśń
i piał.

A ludzie dziewczynę wśród przekleństw gwałcili
I włosy jej ścięli, i ręce spalili.
Powołał ją Pan
na gnój.

Powołał go Pan
Na słup.
Na słupie miał dom
i grób

A ludzie mych wierszy słuchając powstają
I wilki wychodzą żerującą zgrają...
Powołał mnie Pan
Na bunt.


Ballada rycerska, 1956

Kazimiera Iłłakowiczówna
Opowieść małżonki świętego Aleksego

Zostawiona sama śród nocy w oczekiwaniu,
spędziłam czas od rana na pustym bez ciebie posłaniu,
owinięta twego płaszcza rycerską purpurą
o Aleksy.

Czekałam na ciebie lat dziesięć i dwadzieścia, i trzydzieści z górą,
młoda, piękna, pachnąca – potem zimna, twarda, z zeschłą, pomarszczoną skórą.
Na wezgłowiu mym pozostał pas i płaszcz twój purpurowy zwinięty
o Aleksy.

Wysyłałam po ciebie sługi i wysyłałam po ciebie okręty…
…Nie przywiedziono cię…Lecz wieść głosiła, żeś święty…
I zagasła mi twoja twarz, i tysiączne miałeś dla mnie lica
o Aleksy.

Ja – miłująca cię, ja – ślubowana ci oblubienica…
Lecz tyś odszedł…Stopy bose,sakwy, kij i włosiennica,
I mrowie robactwa, i dokoła twarze plugawe żebraków
o Aleksy.

I chwytałam się nadziei jak odlatujących ptaków,
i biegłam do wróżbitów, i szukałam na niebie znaków,
i biłam głową o mur, i wzywałam cię w imię Jezu Chrysta
o Aleksy.

Zamieszkał w dwudziestym roku stwór,płaz, zjawa nieczysta
w komorze zimnej u bramy, włóczęga obmierzły jak glista,
jeden z gadów, dla których opuściłeś mnie – z rodu królewską
o Aleksy.

Sypiał na kawałku drewna drugą przykryty deską,
by za odpadki z kuchni, za drwiny, zarany nieopatrzone wysłużyć koronę niebieską.
I tak mieszkał lat dziesięć i więcej,aż śmiertelnie wreszcie zachorzał
o Aleksy.

Zbudzono mnie nad ranem, bo zdawało się, że ze wszech stron pożar
ogarnął Rzym; coś się tłukło po powietrzu jak orzeł
dzwony biły i latały światła, i ludzie wylegli z domów
o Aleksy.

Ruszyły zewsząd procesje z lasem gromnic i feretronów,
papież z cesarzem wyszli na bruk śród modlitw i bicia dzwonów
i wszystkie ulice poczęły iść jak nagle zbudzone rzeki
o Aleksy.

A gdym się ocknęła ze strachu i przetarłam zdumione powieki,
tom ujrzała i posłyszała, że zbliżał się grom, zrazu daleki,
śpiew, jęk, bełkotanie bębnów,mieczów szczęk o kolczugi
o Aleksy.

Już są…już tutaj doszli, już popadały w proch sługi,
już znikli w bramie – papież pierwszy, a cesarz drugi,
już dziedziniec pełen świty mocarzów,gdy oni w komorze
o Aleksy.

Zbiegłam w dół…Klęczą… płacz…migotanie świec… I w pokorze
modlący się owi dwaj… I żebrak umarły – o Boże! -
i teść mój, i świekra leżący krzyżem tuż przy barłogu
o Aleksy.

I spytał się Ojciec Święty:”Kto zacz, kto oddał Bogu
w tym domu czystą swą duszę?”- I nie ozwał się nikt. U progu
byłam wówczas już i ujrzałam na ciele umarłego stojące rzędem anioły
o Aleksy.

Milczenie… A w ręku trup trzymał kartę, ukrytą na poły,
więc sięgną po nią cesarz, lecz cofnął się wnet, jakby goły
miecz ujrzał, i papież tknąć jej nie mógł ni żaden z księży
o Aleksy.

Tedy teść mój jął próbować,czyli zwoju sam nie dosięże,
jako gospodarz trupa… I już strachw ich sercach się lęże,
bo i świekra pergaminu nie mogła z dłoni zimnego wziąć trupa
o Aleksy.

Przeleciał szept po obecnych, od ciury aż do biskupa
zbledli wszyscy… Lecz jam ujrzała światła snop na kształt słupa,
który wołał mnie po imieniu twoim umiłowanym głosem
o Aleksy.

Więc przeszłam pośród klęczących,zakrywszy oblicze włosem,
i poznałam cię, jakeś leżał obdarty, sczerniały i bosy,
i wzięłam twoim pismem kreśloną z twej ręki kartę
o Aleksy.

Przeczytałam im dziesięćkroć imię twe, po wieczność niestarte,
całowałam ręce twoje, oczy twe szeroko otwarte…
…Ojciec twój, matka twoja legli na twym ciele płaczący
o Aleksy.

Oto papież z cesarzem sławią cię ponad tysiące,
oto ciżby wokoło klęczące, oto dzwony w niebo bijące,
chorągwie – w pokłonach,monstrancje idą ku tobie ze wszystkich kościołów
o Aleksy.

Jako rybak mądry wyszedłeś wczesnym rankiem z siecią na połów;
powróciłeś z chwałą w twej sieci, w chórze aniołów…
…Lecz moje serce – rozdarte,rozdarte, ciężkie, ciężkie jak ołów,
o Aleksy, Aleksy, Aleksy!


Źródła: 
Wikipedia
[LINK]
[LINK]


Maskotek pozdrawia :)


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz